सुभाषितानि
Exercise : Solution of Questions on page Number : 03
प्रश्न 1: सर्वान् श्लोकान् सस्वरं गायत।
उत्तर 1: विद्यार्थी इसे स्वयं गाएँ।
प्रश्न 2: यथायोग्यं श्लोकांशान् मेलयत-
क ख
| धनधान्यप्रयोगेषु | नासद्भिः किञ्चिदाचरेत्। |
| विस्मयो न हि कर्त्तव्यः | त्यक्तलज्जः सुखी भवेत्। |
| सत्येन धार्यते पृथ्वी | बहुरत्ना वसुन्धरा। |
| सद्भिर्विवादं मैत्रीं च | विद्यायाः संग्रहेषु च। |
| आहारे व्यवहारे च | सत्येन तपते रविः। |
उत्तर 2:
क ख
| धनधान्यप्रयोगेषु | विद्यायाः संग्रहेषु च। |
| विस्मयो न हि कर्त्तव्यः | बहुरत्ना वसुन्धरा। |
| सत्येन धार्यते पृथ्वी | सत्येन तपते रविः। |
| सद्भिर्विवादं मैत्रीं च | नासद्भिः किञ्चिदाचरेत्। |
| आहारे व्यवहारे च | त्यक्तलज्जः सुखी भवेत्। |
Exercise : Solution of Questions on page Number : 04
प्रश्न 3: एकपदेन उत्तरत-
(क) पृथिव्यां कति रत्नानि?
(ख) मूढैः कुत्र रत्नसंज्ञा विधीयते?
(ग) पृथिवी केन धार्यते?
(घ) कैः सङ्गितं कुर्वीत?
(ङ) लोके वशीकृतिः का?
उत्तर 3:
(क) पृथिव्यां त्रीणि रत्नानि।
(ख) मूढैः पाषाणखण्डेषु रत्नसंज्ञा विधीयते।
(ग) पृथिवी सत्येन धार्यते।
(घ) सद्भिः सङ्गितं कुर्वीत।
(ङ) लोके वशीकृतिः क्षमा।
प्रश्न 4:
रेखाङ्गितपदानि अधिकृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
(क) सत्येन वाति वायुः।
(ख) सद्भिः एव सहासीत।
(ग) वसुन्धरा बहुरत्ना भवति।
(घ) विद्यायाः संग्रहेषु त्यक्तलज्जः सुखी भवेत्।
(ङ) सद्भिः मैत्रीं कुर्वीत।
उत्तर 4:
(क) केन वाति वायु:?
(ख) काभि: एव सहासीत?
(ग) का बहुरत्ना भवति?
(घ) कस्या: संग्रहेषु त्यक्तलज्ज: सुखी भवेत्?
(ङ) काभिः मैत्रीं कुर्वीत?
प्रश्न 5:
प्रश्नानामुत्तराणि लिखत-
(क) कुत्रः विस्मयः न कर्त्तव्यः?
(ख) पृथिव्यां त्रीणि रत्नानि कानि?
(ग) त्यक्तलज्जः कुत्र सुखी भवेत्?
उत्तर 5:
(क) बहुरत्ना वसुन्धरा इति विस्मय: न कर्त्तव्य:।
(ख) पृथिव्यां त्रीणि रत्नानि जलमन्नं सुभाषितम् सन्ति।
(ग) त्यक्तलज्ज: आहारे व्यवहारे च सुखी भवेत्।
Exercise : Solution of Questions on page Number : 05
प्रश्न 6:
मञ्जूषातः पदानि चित्वा लिङ्गानुसारं लिखत-
| रत्नानि वसुन्धरा सत्येन सुखी अन्नम् वह्निः रविः पृथ्वी सङ्गतिम् |
पुँल्लिङ्गम् स्त्रीलिङ्गम् नपुसंकलिङ्गम्
…………………… …………………… ……………………
…………………… …………………… ……………………
…………………… …………………… ……………………
उत्तर 6:
पुँल्लिङ्गम् स्त्रीलिङ्गम् नपुंसकलिङ्गम्
सत्येन वसुन्धरा रत्नानि
रवि पृथ्वी सुखी
अन्नम् वहि्नः सङ्गतिम्
प्रश्न 7:
अधोलिखितपदेषु धातव: के सन्ति?
पदम् धातुः
करोति …………..
पश्य …………..
भवेत् …………..
तिष्ठति …………..
उत्तर 7:
पदम् धातु:
कर्त्तव्य: कृ
पश्य दृश्
भवेत् भू
स्थित: स्था