पण्डिता रमाबाई
Exercise : Solution of Questions on page Number : 28
प्रश्न 1:
एकपदेन उत्तरत-
(क) ‘पण्डिता’ ‘सरस्वती’ इति उपाधिभ्यां का विभूषिता?
(ख) रमा कुतः संस्कृतशिक्षां प्राप्तवती?
(ग) रमाबाई केन सह विवाहम् अकरोत्?
(घ) कासां शिक्षायै रमाबाई स्वकीयं जीवनम् अर्पितवती?
(ङ) रमाबाई उच्चशिक्षार्थं कुत्र आगच्छत्?
उत्तर 1:
(क) ‘पण्डिता’ ‘सरस्वती’ इति उपाधिभ्यां पंडिता रमाबाई विभूषिता।
(ख) रमा स्वमातुः संस्कृतशिक्षां प्राप्तवती।
(ग) रमाबाई विपिनबिहारीदासेन सह विवाहम् अकरोत्।
(घ) नारीणां शिक्षायै रमाबाई स्वकीयं जीवनम् अर्पितवती।
(ङ) रमाबाई उच्चशिक्षार्थं इंग्लैण्डदेशं आगच्छत्।
प्रश्न 2:
रेखाङ्गितपदानि आधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
(क) रमायाः पिता समाजस्य प्रतारणाम् असहत।
(ख) पत्युः मरणानन्तरं रमाबाई महाराष्ट्रं प्रत्यागच्छत्।
(ग) रमाबाई मुम्बईनगरे ‘शारदा-सदनम्’ अस्थापयत्।
(घ) 1922 तमे ख्रिष्टाब्दे रमाबाई-महोदयायाः निधनम् अभवत्।
(ङ) स्त्रियः शिक्षां लभन्ते स्म।
उत्तर 2:
(क) कस्या: पिता समाजस्य प्रतारणाम् असहत?
(ख) कस्य मरणानन्तरं रमाबाई महाराष्ट्रं प्रत्यागच्छत्?
(ग) रमाबाई कुत्र ‘शारदा-सदनम्’ अस्थापयत्?
(घ) 1922 तमे ख्रिष्टाब्दे कस्या: निधनम् अभवत्?
(ङ) कस्मै शिक्षां लभन्ते स्म?
प्रश्न 3:
प्रश्नानामुत्तराणि लिखत-
(क) रमाबाई किमर्थम् आन्दोलनं प्रारब्धवती?
(ख) निःसहायाः स्त्रियः आश्रमे किं किं लभन्ते स्म?
(ग) कस्मिन् विषये रमाबाई-महोदयायाः योगदानम् अस्ति?
(घ) केन रचनाद्वयेन रमाबाई प्रशंसिता वर्तते?
उत्तर 3:
(क) रमाबाई स्त्रीणां कृते वेदादीनां शास्त्राणां शिक्षायै आन्दोलनं प्रारब्धवती।
(ख) निःसहायाः स्त्रियः आश्रमे मुद्रण-टंकण-काष्ठकलादीनाञ्च लभन्ते स्म।
(ग) समाजसेवायाः अतिरिक्तं लेखनक्षेत्रे अपि रमाबाई-महोदयायाः योगदानम् अस्ति।
(घ) ‘स्त्रीधर्मनीति’, ‘हाई कास्ट हिन्दू विमेन’ इति रचनाद्वयेन रमाबाई प्रशंसिता वर्तते।
Exercise : Solution of Questions on page Number : 29
प्रश्न 4: अधोलिखितानां पदानां निर्देशानुसारं पदपरिचय लिखत-
| पदानि मूलशब्दः लिङ्गम् विभक्तिः वचनम् |
| यथा- वेदानाम् | वेद | पुँल्लिङ्गम् | षष्ठी | बहुवचनम् |
| पिता | — | — | — | — |
| शिक्षायै | —- | — | — | — |
| कन्याः | —- | — | — | — |
| नारीणाम् | —- | — | — | — |
| मनोरमया | —- | — | — | — |
उत्तर 4:
| पदानि | मूलशब्द: | लिङ्गम् | विभक्ति: | वचनम् |
| यथा-वेदानाम् | वेद | पुँल्लिङ्गम् | षष्ठी | बहुवचनम् |
| पिता | पितृ | पुँल्लिङ्गम् | प्रथमा | एकवचनम् |
| शिक्षायै | शिक्षा | स्त्रीलिङ्गम् | चतुर्थी | एकवचनम् |
| कन्या: | कन्या | स्त्रीलिङ्गम् | प्रथमा | बहुवचनम् |
| नारीणाम् | नार | स्त्रीलिङ्गम् | षष्ठी | बहुवचनम् |
| मनोरमया | मनोरमा | स्त्रीलिङ्गम् | तृतीया | एकवचनम् |
प्रश्न 5:
अधोलिखितानां धातूनां लकारं पुरुषं वचनञ्च लिखत-
| धातुः | लकार: | पुरुष: | वचनम् | |
| यथा- आसीत् | अस् | लङ् | प्रथमपुरुषः | एकवचनम् |
| कुर्वन्ति | —- | —- | —- | —- |
| आगच्छत् | —- | —- | —- | —- |
| निवसन्ति | —- | —- | —- | —- |
| गमिष्यति | —- | —- | —- | —- |
| अकरोत् | —- | —- | —- | —- |
उत्तर 5:
| धातुः | लकार: | पुरुष: | वचनम् | |
| यथा- आसीत् | अस् | लङ् | प्रथमपुरुषः | एकवचनम् |
| कुर्वन्ति | कृ’ | लृट | प्रथमपुरुषः | बहुवचनम् |
| आगच्छत् | ‘गम्’ | लङ् | प्रथमपुरुषः | एकवचनम् |
| निवसन्ति | ‘नि’ उपसर्ग ‘वस’ धातु | लृट | प्रथमपुरुषः | बहुवचनम् |
| गमिष्यति | गम्’ | लृट | प्रथमपुरुषः | एकवचनम् |
| अकरोत् | कृ’ | लङ् | प्रथमपुरुषः | एकवचनम् |
प्रश्न 6:
अधोलिखितानि वाक्यानि घटनाक्रमानुसारं लिखत-
(क) रमाबाई-महोदयायाः विपिनबिहारीदासेन सह विवाहः अभवत्।
(ख) 1858 तमे ख्रिष्टाब्दे रमाबाई जन्म अलभत।
(ग) सा उच्चाशिक्षार्थम् इंग्लैण्डदेशं गतवती।
(घ) 1922 तमे ख्रिष्टाब्दे रमाबाई-महोदयायाः निधनम् अभवत्।
(ङ) सा मुम्बईनगरे शारदा-सदनम् अस्थापयत्।
(च) सा स्वमातुः संस्कृतशिक्षां प्राप्तवती।
उत्तर 6:(क) 1858 तमे ख्रिष्टाब्दे रमाबाई जन्म अलभत।
(ख) सा स्वमातुः संस्कृतशिक्षां प्राप्तवती।
(ग) रमाबाई-महोदयायाः विपिनबिहारीदासेन सह विवाहः अभवत्।
(घ) सा उच्चाशिक्षार्थम् इंग्लैण्डदेशं गतवती।
(ङ) सा मुम्बईनगरे शारदा-सदनम् अस्थापयत्।
(च) 1922 तमे ख्रिष्टाब्दे रमाबाई-महोदयायाः निधनम् अभवत्।